Het behalen van een examen wordt beloond met een hogere graad. Ons gradensysteem stamt af van het gradensysteem zoals ingevoerd door Jigoro Kano, grondlegger van het Judo. Hij begon met het indelen van leerlingen in twee groepen: ‘yudansha’ (graadhouders) en ‘mudansha’ (geen graadhouders). Er waren dus leerlingen met een witte of een zwarte band. Later werden de gekleurde banden geleidelijk ingevoerd. Verschillende vechtkunsten en verschillende organisaties hanteren hun eigen kleuren en/ of streepjes op de band. In het algemeen gaan alle banden van wit naar steeds iets donkerder tot zwart. De graad van een leerling zegt meestal iets over de kennis en kunde van deze leerling, waardoor het aanbieden van lesstof makkelijker wordt en waardoor het trainen met een partner veiliger wordt. Twee zwarte banders zullen samen anders trainen dan een zwarte bander met een witte bander. Graden helpen ons bij het opstellen in de zaal. Hogere graden staan meer naar voren, niet omdat ze belangrijker zijn, maar omdat van hen verwacht wordt het goede voorbeeld te geven aan de lagere graden.
Karate train je voor jezelf, de vooruitgang die je maakt, is jouw vooruitgang. Hoewel het misschien fijn is om jouw voortgang af en toe te meten, weet iedereen van zichzelf eigenlijk wel hoeveel je traint, hoe hard je traint en wat je vooruitgang dan wel of niet is. Vooruitgang leidt natuurlijk tot een hogere graad en af en toe tot een nieuwe band, wat natuurlijk ook gewoon leuk is en een zichtbare beloning voor je harde werken. Voor de leraar is het een handig moment om eens goed te kijken welke leerling wat al kan en waarbij hij nog moet helpen. Als er technieken of oefeningen zijn die voor meer leerlingen moeilijk zijn, dan moet hier in de les dus meer aandacht aan besteed worden.
Examens zijn voor de meeste mensen spannend en bieden ons dus een kans om te leren omgaan met spanning, een beetje vergelijkbaar met het doen van wedstrijden. Het examen is hierbij een middel om te leren. In het geval van jeugdexamens zijn er meestal ouders of familieleden aanwezig. Een mooi moment om aan hen jouw voortgang te tonen!
De meeste mensen geven zichzelf extra tijdens een examen. Deze extra inzet en motivatie heb je natuurlijk altijd in je, maar is lang niet voor iedereen onbeperkt beschikbaar. Door het doen van examens word je bekend met dit gevoel van inzet, doorzettingsvermogen en motivatie, waardoor het op andere momenten makkelijker oproepbaar wordt.
Examens dwingen ons ertoe om de lesstof te verdelen, waardoor het bijvoorbeeld lijkt alsof een techniek moeilijker of meer gevorderd is dan een andere techniek. Dit komt nog duidelijker naar voren bij ons kata, terwijl de hogere kata, vanaf Saifa (3e kata) gelijkwaardig en onderling wisselbaar zijn. Sterker nog, tot de Tweede Wereldoorlog leerde de meeste leerlingen Sanchin kata plus 1 andere kata en niet zoals wij nu doen alle kata. Hier werken de examens dus een beetje tegen ons.
Higaonna sensei zegt: ‘a black belt is a true beginner’. Iemand die zijn zwarte band behaald heeft, is een ware beginner. Deze persoon heeft een langere tijd intensief getraind, vaak 8 – 10 jaar maar soms ook 15 of 20 jaar. (N.B. Welke opleiding of school ken je die zo lang duurt?) Het behalen van de ‘shodan’ graad betekent dat iemand voldoende kennis en kunde heeft om zelfstandig karate te trainen, met andere woorden: Je kunt eindelijk zelf aan de slag. Nu kan het echt beginnen! Een totaal andere manier van denken dan het ‘als ik mijn zwarte band heb, dan ben ik geslaagd en klaar’
Tot slot, wat je reden ook is om examen te doen, bedenk dat examens doen onderdeel zijn van ons Karate-Do, net zoals sparren en kata. Examens zijn geen doel op zich, maar kunnen je wel helpen in je ontwikkeling!
Niek
Alle rechten voorbehouden | Trainingscentrum Michi