Santosa (tevredenheid)

Zo, het duizelt me een beetje, bij elk woord dat ik opschrijf, komt er zoveel naar boven dat ik nog zou willen vertellen. En daar komt tevredenheid meteen weer om de hoek kijken: Hoe tevreden kan ik zijn met de beperkte ruimte die ik heb om een heel klein stukje van de yogafilosofie in deze blog uit te leggen. Hoe hoog leg ik de lat voor mezelf? Kan ik dat loslaten en tevreden zijn met dat wat er is? In hoeverre hecht ik me aan het resultaat? En hoe laat ik mijn stemming onbewust beïnvloeden door mijn wel of niet tevreden zijn?

Maar even terug naar dat achtvoudige pad van Patanjali. Maharishi Patanjali was een grote yogi die rond de tweede eeuw voor Christus leefde. Hij heeft orde en structuur gebracht in de veelomvattende yogafilosofie, en eigenlijk wordt hij gezien als de eerste die de yogafilosofie heeft opgeschreven en uitgewerkt, in de Yoga Sutra’s van Patanjali. Deze structuur staat bekend als het achtvoudige pad van Patanjali en geeft een leidraad met aanwijzingen hoe je als mens in het leven keuzes kunt maken. En vooral hoe yoga je kan helpen bij het stilleggen van de wervelingen van de mind (citta vrtti nirodhah).  

Wat zijn nu die acht tredes uit dit achtvoudige pad van Patanjali? Het achtvoudige pad bestaat uit de volgende tredes:

1.    Yama’s – universele waarden, dat waar je als individu in relatie tot anderen op moet letten, denk hierbij aan geweldloosheid, eerlijkheid en hebzuchtloosheid.

2.    Niyama’s – de houding en discipline naar jezelf, welke keuzes maak je en hoe reageer je op dat wat je tegenkomt in je leven.

3.    Asana’s – de fysieke houdingen, de houdingen die we tijdens de yogales doen.

4.    Pranayama – adembeheersing, denk hierbij bijvoorbeeld aan de analom filoom.

5.    Pratyahara – beteugelen van de zintuigen

6.    Dharana – concentratie

7.    Dhyana – meditatie

8.    Samadhi - verlichting

Dus van hieruit weer terug naar tevredenheid. Het gaat hierbij om een toestand te bereiken van kalmte, wat er ook gebeurt in de buitenwereld of juist in de binnenwereld van het denken. Deze toestand van kalmte maakt dat er geen verstoringen zijn, en dat daardoor ruimte en energie ontstaat om te laten zijn wat er is. En dit scheelt heel veel energie en stress en wat nog meer.

Santosa of échte tevredenheid is een innerlijke staat die niet afhankelijk is van de situatie of uiterlijke omstandigheden.

Op de yogamat oefenen we continu met tevredenheid. Hoe tevreden ben je met de houdingen en dat wat je wel of niet lukt? Kun je het doel dat je voor ogen hebt, loslaten en echt blijven waar je nu bent, en accepteren wat er is? En sterker nog, daar ook tevreden mee te zijn? Het betekent zeker niet dat je dingen niet mag veranderen of aanpassen. Het gaat veel meer om de rust te ervaren in dat wat er nu is, en daar geduld en zachtheid in te hebben, vanuit tevredenheid. Waardoor je energie en mind niet verstoord wordt door je emoties, vooroordelen, ongeduld en wat al niet meer. Dit geeft de ruimte om vanuit puur bewustzijn en tevredenheid de situatie en het moment te ervaren zoals deze is, om van daaruit te doen wat je te doen hebt. En dat kan vaak ook even helemaal niets zijn. 

Namasté,

Natalie